Ymgynghoriad ar y Bil Cwricwlwm ac Asesu (Cymru)
Tystiolaeth i’r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ar gyfer Craffu Cyfnod 1 Bil Cwricwlwm ac Asesu (Cymru).
Sefydliad: North Wales Regional Response to include GwE and the 6 Local Authorities
1. Egwyddorion cyffredinol y Bil
1.1 A ydych yn cefnogi egwyddorion y Bil Cwricwlwm ac Asesu(Cymru)?
Ydw
1.2 Amlinellwch eich rhesymau dros eich ateb i gwestiwn 1.1
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 1,500 o eiriau)
• Rydym yn croesawu'r ddeddfwriaeth newydd hon a'r egwyddorion a'r agweddau sydd ynddi. Rydym yn cydnabod yn llawn bod y cwricwlwm presennol yn hen ffasiwn ac nad yw’r model mwyach yn ffit i bwrpas. Mae'r lefel uchel o ragnodi yn y cwricwlwm presennol wedi tueddu i greu diwylliant lle mae creadigrwydd yn cael ei gywasgu, ac mae'r cwricwlwm newydd hwn, gyda'r Pedwar Diben yn ganolog i unrhyw ddysgu ac addysgu, yn cynnig cyfle i'r proffesiwn addysgu gael mwy o ryddid a hyblygrwydd i gynllunio a dylunio cwricwlwm sy'n cwrdd ag anghenion pob dysgwr yn eu cymunedau.
• Mae'r pandemig Covid-19 presennol wedi tynnu sylw at yr angen am ystod eang o sgiliau ehangach gan gynnwys hyblygrwydd, creadigrwydd a phwysigrwydd datblygu sgiliau cyfathrebu drwy ddefnyddio technoleg ddigidol; mae'r cwricwlwm newydd yn cynnig cyfle gwirioneddol i bob plentyn a pherson ifanc wneud cysylltiadau yn eu dysgu ar draws y Meysydd Dysgu a Phrofiad ac maent yn falch o weld bod y ddeddfwriaeth yn rhoi pwysoliad cyfartal i bob un o'r chwe Maes. O fewn y cwricwlwm newydd, gall ein plant a'n pobl ifanc ddatblygu fel dysgwyr uchelgeisiol a galluog sy'n gallu cyfrannu'n llawn at gymdeithas ac addasu i ofynion newidiol y gweithle yn yr 21ain ganrif. Fel y gwelwyd yn ystod y misoedd diwethaf, mae blaenoriaeth Iechyd a Lles yn hanfodol, nid yn unig fel Maes Dysgu a Phrofiad unigol ond fel dull ysgol gyfan.
• Rydym yn arbennig yn croesawu ac yn cydnabod y pwyslais y mae'r Bil hwn yn ei roi ar sicrhau bod dysgu ac addysgu’r Gymraeg yn y cwricwlwm newydd. Mae datblygu gallu dysgwyr i ddatblygu sgiliau ieithyddol ac i ymgysylltu â'r Gymraeg ar draws un continwwm o ddysgu iaith yn agwedd hanfodol ar weledigaeth ac ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gyrraedd miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050. Mae'n hanfodol ein bod yn gweithio mewn partneriaeth â phob ysgol i sicrhau dull gweithredu cyson sy'n cyd-fynd â strategaethau a pholisïau rhanbarthol ac Awdurdodau Lleol sy’n Cynlluniau Strategol y Gymraeg mewn Addysg a Pholisïau Iaith.
• Rydym hefyd yn croesawu y bydd ysgolion yng Nghymru, o fewn y cwricwlwm newydd, yn cael cyfle i ddatblygu eu cwricwlwm i sicrhau bod pob dysgwr yn cael cyfle i ddeall a chydnabod treftadaeth a diwylliant Cymru ar lefel leol a chenedlaethol.
• Rydym hefyd yn cydnabod bod fframwaith Cwricwlwm i Gymru, a grëwyd drwy broses barhaus o gyd-adeiladu, yn cynnig mwy o gyfleoedd i ddysgwyr weld eu dysgu fel continwwm o dair i un ar bymtheg oed. Rydym yn cydnabod y gwaith effeithiol y mae llawer o ysgolion eisoes yn ei wneud ar y cyd ar draws eu rhwydweithiau lleol i wella dysgu ar draws y continwwm, ac yn enwedig ar adegau pontio allweddol. Rydym yn cefnogi’r rôl asesu i lywio dysgu ac egwyddorion dilyniant yn y cwricwlwm newydd.
• Mae'r ddeddfwriaeth ar gyfer y Cwricwlwm newydd yn rhan o raglen ddiwygio uchelgeisiol o fewn addysg yng Nghymru. Rydym yn mynd ati i hyrwyddo'r broses o integreiddio pob agwedd ar y diwygiad ehangach hwn, gan gynnwys y Gymraeg mewn Addysg a'r Bil Trawsnewidiol Anghenion Dysgu Ychwanegol, y credwn y dylid eu hystyried er mwyn cyflawni llwyddiant llawn i bob dysgwr.
1.3 A ydych yn credu bod angen deddfwriaeth i gyflawni’r hyn y mae’r Bil hwn yn ceisio’i gyflawni?
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau)
• Cytunwn y bydd y ddeddfwriaeth yn cefnogi cyflawni'r Bil a'i bod yn gallu cefnogi cysondeb a thegwch pob dysgwr tra'n cefnogi’r egwyddor gyfrifolaeth, gan roi’r gofod proffesiynol i ysgolion ddylunio cwricwlwm sy’n ddilys, yn berthnasol ac sy’n ymateb i’r ardal.
2. Gweithredu’r Bil
2.1 A oes gennych unrhyw sylwadau am unrhyw rwystrau posibl rhag gweithredu’r Bil? Os na, ewch i gwestiwn 3.1
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau)
• O fewn gweithredu'r cwricwlwm newydd hwn, mae ffactorau i'w hystyried isod.
• Mae Dysgu Proffesiynol yn hanfodol i'r cwricwlwm newydd ac i gefnogi'r proffesiwn i ddeall a datblygu'r sgiliau a'r wybodaeth sydd eu hangen gyda Chwricwlwm i Gymru. Er enghraifft, fel y nodwyd eisoes, mae cyfleoedd ar gyfer creadigrwydd a dylunio'r cwricwlwm wedi'u cyfyngu o fewn y cwricwlwm presennol ac mae'n hanfodol bod amser ac adnoddau ar gael i ddatblygu sgiliau. Dylai Dysgu Proffesiynol fod o ansawdd uchel ac yn seiliedig ar sylfaen dystiolaeth gadarn. Dylai gefnogi'r gweithlu i ddatblygu dull cydweithredol a chynnig cyfleoedd i fyfyrio ar arferion presennol a dyfodol. Gall dysgu proffesiynol sy'n canolbwyntio ar yr ystafell ddosbarth wella ansawdd y dysgu a’r addysgu ar gyfer carfannau presennol o ddysgwyr ac nid yn benodol ar gyfer y cwricwlwm newydd yn unig. Yng ngoleuni'r pandemig Covid-19 diweddar, mae hefyd yn bwysig myfyrio ar hygyrchedd Dysgu Proffesiynol a sicrhau bod y gweithlu'n gallu ymgysylltu â chynnig Dysgu Proffesiynol o safon drwy gyfuniad o ddulliau gan gynnwys amrywiaeth o dechnolegau digidol.
• Mae cefnogi'r gweithlu addysg yn flaenoriaeth a disgwyliwn barhau i weithio mewn partneriaeth ledled Gogledd Cymru i gefnogi ein holl ysgolion. Rydym hefyd yn croesawu cyfleoedd i weithio gyda phartneriaid ledled Cymru a thu hwnt lle bo'n briodol a thrwy sicrhau rolau a chyfrifoldebau clir, bydd ysgolion a dysgwyr yn elwa. Drwy weithredu'n gydweithredol yn gryf, gallwn gefnogi arweinwyr ysgolion i ddatblygu dysgu proffesiynol ar gyfer eu holl staff a llywio penderfyniadau strategol er enghraifft, datblygu arweinyddiaeth ar bob lefel, nodi a datblygu anghenion iaith Gymraeg y gweithlu.
• Mae'r Memorandwm Esboniadol yn cyfeirio at ddatblygu trefniadau gwerthuso a gwella newydd a fydd yn hanfodol er mwyn sicrhau'r newid diwylliant hwn ac er mwyn sicrhau y gellir gwireddu pob diwygiad.
• Yn unol â hyn, mae hefyd yn hanfodol bod natur a diwygiad cymwysterau yn digwydd yn gyflym a bod hynny'n cydnabod ac yn adlewyrchu mesurau perfformiad ehangach ar gyfer dysgwyr llwyddiannus mewn ysgolion ledled Cymru. Mae hefyd yn hanfodol bod y newidiadau hyn yn cael eu cyfleu'n glir â rhesymeg o fewn y gymdeithas ehangach ac yn llywio canfyddiad y cyhoedd er mwyn peidio â rhwystro cyflogadwyedd a phosibiliadau addysg bellach i bobl ifanc Cymru.
2.2 A ydych yn credu bod y Bil yn ystyried y rhwystrau posibl hyn?
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau)
• Mae'r Bil yn cydnabod y rhwystrau hyn, fodd bynnag, yng ngoleuni Covid-19, mae hefyd yn bwysig bod ysgolion a'r system ehangach yn cael y cyfle i fyfyrio ar effaith y pandemig hwn fel y gellir adnabod cymorth priodol.
3. Canlyniadau anfwriadol
3.1 A ydych yn credu bod unrhyw ganlyniadau anfwriadol yn deillio o’r Bil? Os na, ewch i gwestiwn 4.1
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau)
• Mae cyfathrebu ar bob lefel a gyda'r holl randdeiliaid yn hanfodol ar gyfer y cwricwlwm newydd a'r diwygiadau ehangach i sicrhau bod y rhesymeg y tu ôl i'r newidiadau yn glir ac yn cefnogi dealltwriaeth o ganfyddiad ehangach y cyhoedd.
4. Goblygiadau ariannol
4.1 A oes gennych farn am oblygiadau ariannol y Bil (fel y’u nodir yn Rhan 2 o’r Memorandwm Esboniadol)? Os nad oes, ewch i gwestiwn 5.1
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau)
• Bydd cyllid priodol yn hanfodol i gefnogi ysgolion i wireddu'r cwricwlwm newydd ac yn arbennig i gefnogi ymrwymiad dysgu proffesiynol yr holl weithlu. Dylai'r Bil hwn sicrhau y bydd ymchwil o'r radd flaenaf sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn elfen gynhenid o ddysgu proffesiynol parhaus. Gan weithio'n agos gyda phartneriaid, nod ein dull gogledd Cymru yw cefnogi ysgolion i gydweithio lle bo modd i gefnogi'r newidiadau ac i sicrhau y gellir rhannu arfer effeithiol.
• Dylid sicrhau ymrwymiad i gyllid i ddatblygu'r holl adnoddau'n ddwyieithog, yn ogystal â chanmol agenda'r Iaith Gymraeg
Er mwyn sicrhau parhad dysgu digidol, credwn y dylai prosiect grant Hwb barhau i arwain y ffordd o ran darparu mynediad i feddalwedd a chaledwedd ar draws y sector a fydd yn hwyluso ac yn cefnogi ein fframwaith cymwyseddau digidol.
5. Pwerau I wneud is-ddeddfwriaeth
5.1 A oes gennych unrhyw sylwadau am addasrwydd y pwerau yn y Bil i Weinidogion Cymru i wneud is-ddeddfwriaeth (fel y’i nodir ym Mhennod 5 o Ran 1 o’r Memorandwm Esboniadol)? Os nad oes, ewch i gwestiwn 6.1.
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 500 o eiriau.)
• Mae'n bwysig ac yn briodol bod y Bil yn cydnabod yr angen i Weinidogion Cymru sicrhau y gall y cwricwlwm ymateb i'r gymdeithas a'r byd o'n cwmpas sy’n newid. Felly, gellir gwneud diwygiadau sy'n galluogi'r cwricwlwm newydd i barhau i fod yn berthnasol i'n dysgwyr ac sy'n cyd-fynd ag egwyddorion a dibenion cyffredinol y cwricwlwm.
6. Ystyriaethau eraill
6.1 A oes gennych unrhyw bwyntiau eraill yr hoffech eu gwneud am y Bil hwn?
(byddem yn ddiolchgar pe gallech gadw eich ateb o dan oddeutu 1,000 o eiriau)